อำเภอพุทธมณฑล
อำเภอ
คำขวัญ: ดินแดนธรรมะ พระปางลีลา การศึกษาก้าวหน้า พัฒนาคุณธรรม
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°48′7″N 100°19′18″E
อักษรไทย	อำเภอพุทธมณฑล
อักษรโรมัน	Amphoe Phutthamonthon
จังหวัด	นครปฐม
พื้นที่
• ทั้งหมด	76.33 ตร.กม. (29.47 ตร.ไมล์)
ประชากร (2561)
• ทั้งหมด	41,462
• ความหนาแน่น	543.19 คน/ตร.กม. (1,406.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	73170
รหัสภูมิศาสตร์	7307
ที่อยู่ ที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอพุทธมณฑล เลขที่ 199 หมู่ที่ 5 ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม 73170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

อำเภอพุทธมณฑล เป็นอำเภอที่ตั้งขึ้นใหม่และมีพื้นที่กับประชากรน้อยที่สุดในจังหวัดนครปฐม

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอพุทธมณฑลตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงเรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบางเลน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอไทรน้อย อำเภอบางใหญ่ อำเภอบางกรวย (จังหวัดนนทบุรี) และเขตทวีวัฒนา (กรุงเทพมหานคร) มีคลองนราภิรมย์ คลองทวีวัฒนา และแนวแบ่งเขตการปกครองระหว่างจังหวัดนครปฐมกับกรุงเทพมหานครเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามพราน มีคลองบางกระทึก ถนนพุทธมณฑล สาย 4 และถนนสุภาพบุรุษเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนครชัยศรี มีคลองชัยขันธ์เป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์[แก้]

• วันที่ 1 เมษายน 2534 จัดตั้ง กิ่งอำเภอพุทธมณฑล โดยแยกพื้นที่ตำบลศาลายา ตำบลคลองโยง และ ตำบลมหาสวัสดิ์ จากอำเภอนครชัยศรี^[1]
• วันที่ 28 สิงหาคม 2534 จัดตั้งสุขาภิบาลศาลายาในท้องที่บางส่วนของตำบลศาลายา^[2]
• วันที่ 5 ธันวาคม 2539 ยกฐานะเป็น อำเภอพุทธมณฑล^[3]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 เปลี่ยนแปลงฐานะจากสุขาภิบาลศาลายาเป็นเทศบาลตำบลศาลายาด้วยผลของกฎหมาย^[4]

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอพุทธมณฑลแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 3 ตำบล 18 หมู่บ้าน ได้แก่

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอพุทธมณฑลประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• ตำบลศาลายาแบ่งออกเป็นเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตำบล
  • เทศบาลตำบลศาลายา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลศาลายา (บางส่วนของหมู่ที่ 3-5 และหมู่ที่ 6 รวม 15 ชุมชน^[5])
  • องค์การบริหารส่วนตำบลศาลายา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศาลายา (นอกเขตเทศบาลตำบลศาลายา ได้แก่ หมู่ที่ 1-2 และบางส่วนของหมู่ที่ 3-5^[6])
• เทศบาลตำบลคลองโยง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองโยงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมหาสวัสดิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมหาสวัสดิ์ทั้งตำบล

ประชากร[แก้]

สถานศึกษา[แก้]

• มหาวิทยาลัยมหิดล
• มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
• มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
• สถาบันกันตนา
• สถาบันวิชาการทหารเรือชั้นสูง (โรงเรียนเสนาธิการทหารเรือ)
• วิทยาลัยนาฏศิลป
• กองบังคับการฝึกอบรมตำรวจกลาง (โรงเรียนนายสิบตำรวจ)
• วิทยาลัยการอาชีพพุทธมณฑล สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
• สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์
• โรงเรียนกาญจนาภิเษกวิทยาลัย นครปฐม (พระตำหนักสวนกุหลาบมัธยม)
• โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
• โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา ในพระสังฆราชูปถัมป์
• โรงเรียนวัดสาลวัน
• ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอพุทธมณฑล
• โรงเรียนสาธิตนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล
• มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ศูนย์การศึกษาจังหวัดนครปฐม
• โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ มหามงคล
• โรงเรียนบ้านคลองมหาสวัสดิ์ ตั้งตรงจิตร 17
• โรงเรียนบ้านคลองโยง
• โรงเรียนบุณยศรีสวัสดิ์
• โรงเรียนบ้านคลองสว่างอารมณ์
• โรงเรียนวัดมะเกลือ (กาญจนลักษณ์วิทยา)

สถานที่สำคัญ[แก้]

• พุทธมณฑล สร้างขึ้นในวาระฉลอง 25 พุทธศตวรรษ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้พระพุทธศาสนา เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ และยังมีพระไตรปิฎกหินอ่อนด้วย
• วัดญาณเวศกวัน วัดขนาดเล็กใกล้พุทธมณฑล เจ้าอาวาสคือ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)
• สวนศิลปะมีเซียม ยิบอินซอย ถนนพุทธมณฑล สาย 7 เป็นสถานที่รวบรวมงานประติมากรรมของคุณมีเซียม ยิบอินซอย
• หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) หน่วยงานจัดการอนุรักษ์ฟิล์มภาพยนตร์ สังกัดกระทรวงวัฒนธรรม